تلسکوپ غول پیکر KM3NeT در دو مایلی زیر سطح دریای مدیترانه ساخته میشود.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هزینه ساخت تلسکوپ KM3NeT در عمق دریای مدیترانه 210 میلیون پوند تخمین زده شده و برای کشف ذرات بنیادی موسوم به "نوترینو" مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ساخت این تلسکوپ زیر دریایی با سرمایه گذاری اتحادیه اروپا، جزئیات بیشتر و دقیق تری در خصوص کیهان از جمله پدیده انفجار بزرگ (Big Bang) و ابر نواختر (supernova) در اختیار دانشمندان قرار میدهد.
"نوترینوها" ذرات پر انرژی هستند که اغلب در واکنش های هستهای در خورشید یا در اثر برخورد پرتوهای کیهانی با اتمها ایجاد میشوند و تشخیص آنها در هنگام عبور از زمین بسیار سخت است؛ اما دانشمندان امیدوارند با ساخت این رصدخانه زیر دریایی بتوانند "نوترینوها" را شناسایی و کشف کنند.
از تلسکوپ KM3NeT همچنین برای آشکارسازی پدیدههای جدید در کیهان که با روش های متداول قابل کشف نبودند، استفاده خواهد شد.
دکتر "لی تامسون" محقق فیزیک نوترونی دانشگاه شفیلد که در پروژه ساخت تلسکوپ KM3NeT حضور دارد، طراحی این تلسکوپ را گشوده شدن پنجره جدید برای شناخت کیهان عنوان میکند.
به گفته "تامسون" تا کنون از فرکانسهای مختلف طیفهای الکترومغناطیسی مانند نور مرئی و اشعه ایکس برای بررسی کیهان استفاده میشد، اما استفاده از نوترینوها یک روش کاملا جدید و ایدهای بسیار نو محسوب میشود.
نوترینوها پایه اجزای ذرات اتم هستند که احتمالا از بقایای انفجار ستارهها موسوم به پدیده ابرنواختر یا سیاه چالهها سرچشمه می گیرند.
کشف نوترینوها به شناخت منشأ وجودی سیاه چالهها، ابرنواخترها و ماهیت ماده تاریک که 83 درصد کیهان را تشکیل میدهد، کمک میکند.
سرعت حرکت نوترینوها تقریبا معادل سرعت نور است که بدون کوچکترین ضربهای از زمین عبور میکند. با ساخت این تلسکوپ در اعماق دریا که چگالتر از هواست، دانشمندان شانس تصادم نوترینوها با اتمها در اعماق دریا را افزایش میدهند.
در اثر این برخورد، ذرات زیراتمی دیگری به نام موئون (Muon) آزاد میشوند که باعث تولید نورهای آبی کوتاه میشود. این نورهای آبی کوتاه قابلیت تشخیص توسط سنسورهای تعبیه شده در تلسکوپ را دارند. برای تلسکوپ اصلی بیش از 12 هزار سنسور در اندازه زمین والیبال ساحلی در نظر گرفته شده است.
به گفته دکتر "کریستین اسپرینگ" رئیس مرکز تحقیقات منطقهای نجوم اروپا، نوترینوها میتوانند عمق بیشتری را در مقایسه با اشعه گاما در اختیار محققان قرار دهند و کارکرد آنها مانند استفاده از اشعه ایکس در پزشکی است.
ساخت این تلسکوپ جزئی از نقشه راه اروپا است. نمونه اولیه کوچکی از تلسکوپ KM3NeT در سواحل جنوب فرانسه در دست ساخت است و محققان امیدوارند نمونه بزرگتر این تلسکوپ ظرف 3 سال آینده ساخته شود.